Het plan om binnen het landgoed enkele programma onderdelen (o.a. een zwembad, schuren, opslagruimte, ruimte voor onderhoudsmaterieel) toe te voegen vraagt om een zorgvuldige inpassing, zodat de kwaliteit van het landgoed gewaarborgd blijft of zelfs verbetert.

Historie

Hof van Rameyen is van oorsprong een waterburcht met een vestingtoren en slanke ronde hoektorens: haar geschiedenis gaat terug tot de 13^e eeuw. Om de vestingtoren ontwikkelde zich een kasteel en boerderij met bijgebouwen, een weerspiegeling van de wooncultuur van de landadel. Het landschap rondom het kasteel bestond uit uitgestrekte ongerepte gebieden met vochtige gronden, velden en bossen. In de negentiende eeuw is het landgoed ‘verfraaid’.  In deze periode is de basis gelegd voor het huidige landschapspark met vele waardevolle bomen en dreven. Sinds 1992 is Landgoed Hof van Rameyen wettelijk bescherm als monument.

De basis voor de ruimtelijke visie van het landgoed komt voort uit de historische kwaliteiten. Daar bouwen we op door, passen onderdelen aan en we voegen elementen toe, maar altijd rekening houdend met de historische waarde van het totale ensemble. De bedoeling is om het landgoed een heldere opzet te geven met een natuurlijke scheiding van het private en het openbare deel. Het openbare gebied wordt voor publiek toegankelijk gemaakt.

Aanpak

Ter voorbereiding op het natuurbeheersplan is een werkdocument opgesteld met een aanzet voor de visie op het landgoed. Dit document gaf inzicht in de ontwikkelingen van het kasteeldomein in de loop der jaren en daarnaast een eerste uitwerking op de visie op het landgoed. Het werkdocument is voorgelegd en besproken met het agentschap Onroerend Erfgoed en Natuur en Bos (overheidsin-stanties in België die het opstellen van natuurbeheersplannen begeleiden).

De terreinkwaliteiten van de verschillende perioden zijn onderzocht, er heeft een uitgebreide inventarisatie plaatsgevonden en een VTA inventarisatie van het bomenbestand is uitgevoerd. Daarna is bepaald hoe deze tezamen een sterke, nieuwe ruimtelijke opzet kunnen vormen. Vervolgens zijn aan de hand van de ruimtelijke visie voor het totale kasteeldomein beheermaatregelen opgesteld voor verschillende beheereenheden die een bepaald natuurstreefbeeld moeten opleveren.

Resultaat

Omgeving  De verbondenheid met het dorp Gestel en het omringende landschap wordt versterkt door de uitstraling van het landgoed naar zijn omgeving te vergroten. Fragmenten van het kasteel worden zichtbaar gemaakt door oude zichtlijnen te herstellen. De randen van het landgoed worden langs bestaande wegen zichtbaar gemaakt door opvallende elementen. Verschillende paden op het landgoed maken het mogelijk om vanuit het dorp Gestel een wandeling te maken. Het landgoed is een belangrijke schakel in verschillende wandel – en fietsroutes.

Ruimtelijke opzet  De ruimtelijke visie van het landgoed is opgebouwd uit 3 eenheden, te weten de Binnenhof, de Dreven en de Buitenhof. Een heldere ruimtelijke opzet die herkenbaar is. De Binnenhof is het private deel van het landgoed. Het bestaat uit het kasteel met bijgebouwen met daaromheen een parklandschap met verschillende onderdelen, zoals de moestuin, de bloementuin, de fruitboomgaard en vele markante (oude) bomen. De oorspronkelijke afwisseling van boomgroepen en open ruimtes, als ook meerdere zichtlijnen worden hersteld. Het verdwenen  padensysteem wordt in ere hersteld en op onderdelen aangevuld. De Binnenhof wordt verder gekenmerkt door een 2-tal grachten: de binnen en buitengracht. De Dreven vormen de belangrijke verbindingen met de omgeving. Het vormt met name het raamwerk van het landschap dat gekoesterd wordt. De Buitenhof omsluit de Binnenhof als een grote schil en ligt tussen de Grote Nete en de Gestelbeek. Onderdelen die we hier aantreffen bestaan voornamelijk uit bossen en velden. Het totale bosgebied wordt versterkt door uitbreiding van het bos. Het landgoed wordt hiermee een sterke schakel in de reeks boscomplexen en landgoederen in de omgeving. De velden bestaan uit hooilanden en akkers. De buitenhof wordt door een aaneenschakeling van wandelpaden toegankelijk voor publiek.

Vervolg 

Begin 2021 is door het agentschap Onroerend Erfgoed en Natuur en Bos het natuurbeheersplan goedgekeurd. Als vervolg hierop zal er op basis van het beheerplan een plan van aanpak opgesteld worden, waarbij met behulp van een logboek en tekeningen de beheeronderdelen verder uitgewerkt worden en een begin gemaakt wordt met de uitvoering van de omschreven beheermaatregelen.